Len u Lasowiaków z Sandomierskiej Puszczy

W latach 2023-2025 Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej realizuje zadanie pn. „Len u Lasowiaków z Sandomierskiej Puszczy” dofinansowane ze środków Województwa Podkarpackiego w ramach Programu wsparcia i promocji kultury lasowiackiej 2022-2027. Całkowity koszt zadania to 190 000 zł. Na jego realizację Muzeum otrzymało dotację celową ze środków Województwa Podkarpackiego.

Projekt ma na celu ukazanie znaczenia lnu w dziedzictwie kulturowym Lasowiaków. Roślina ta była uprawiana do lat 70. XX w. i przez stulecia pełniła wiele ważnych funkcji, zarówno w aspekcie materialnym (głównie jako surowiec do wyrobu tkanin) oraz m.in. ekonomicznym, leczniczym, kulinarnym, jak i symbolicznym.

Zadanie obejmuje modernizację wystawy w zagrodzie tkackiej z Woli Zarczyckiej, organizację seminariów, pokazów i warsztatów związanych z uprawą i obróbką lnu oraz prezentacje folkloru.

W 2023 r. odbyło się seminarium pt. „Len u Lasowiaków w Sandomierskiej Puszczy – tradycja”. W tym  roku prowadzone są prace remontowe i przygotowawcze do wystawy, które przebiegają dwutorowo. W budynku chałupy z Woli Zarczyckiej oraz w  wyremontowanej stodole, gdzie prezentowana będzie uprawa i obróbka lnu. Podjęto szereg zabiegów konserwatorskich w odniesieniu do muzealiów ruchomych, które będą stanowić wyposażenie ekspozycji. Trwają prace nad aranżacją pomieszczeń i rozmieszczeniem poszczególnych eksponatów. Zostały zakupione manekiny i stroje lasowiackie, uszyte na wzór ubrań zgromadzonych w zbiorach Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej. Na zmodernizowanej wystawie będą zaprezentowane następujące warianty:

• odświętny strój męski charakterystyczny dla całego regionu lasowiackiego: koszula, spodnie, płótnianka, kapelusz, torba. Uszyty z tkaniny lnianej: płótnianka z dwóch warstw płótna (białego na wierzchu i niebielonego na spodzie) z wyłogami mankietów i stójką obszyte siwym suknem, kapelusz wyplatany ze słomy żytniej;

• odświętny strój panieński z subregionu mokrzyszowsko-grębowskiego: koszula, spódnica i zapaska z tkaniny lnianej haftowane w tradycyjne motywy charakterystyczne dla tego obszaru;

• odświętny strój kobiecy z subregionu kolbuszowsko-raniżowskiego: koszula, spódnica, zapaska, chusta czepcowa z tkaniny lnianej haftowane w tradycyjne motywy charakterystyczne dla tego terenu;

• codzienny komplet odzieży kobiecej charakterystyczny dla całego regionu lasowiackiego: koszula z nadołkiem, spódnica, zapaska, chusta z tkaniny lnianej niebielonej, bez zdobień.

Komplety strojów zostały uszyte w Spółdzielni Socjalnej „Łęgowianka” w Bojanowie.

Jesienią 2025 r. wystawa zostanie udostępniona dla zwiedzających. Wówczas odbędą się: pokazy i prezentacje dotyczące uprawy i obróbki lnu, warsztaty z zakresu szycia i haftu, prezentacje folkloru oraz seminarium pt. „Len u Lasowiaków w Sandomierskiej Puszczy – kontynuacja”.

Projekt pn. „Len u Lasowiaków z Sandomierskiej Puszczy” ma na celu uświadomienie zwiedzającym, jak ważną rolę odgrywał len w życiu dawnej wsi. Na jego realizację Muzeum w 2024 r. otrzymało dotację celową ze środków Województwa Podkarpackiego w wysokości 90 000,00 zł.