Najdłuższy tunel kolejki wąskotorowej w Europie jest w Podkarpackim

Choć kolej wąskotorowa była swojego czasu niezwykle populara, w niewielu miejscach na świecie zachowała się równie dobrze, jak w Polsce. W naszym kraju znajdują się wyjątkowe przykłady funkcjonowania kolei wąskotorowej – kilka z nich w Podkarpackiem. Zalicza się do nich Przeworska Kolej Dojazdowa z najdłuższym w Europie tunelem – jedną z niezwykłych atrakcji turystycznych regionu.



Historia i przeznaczenie Przeworskiej Kolei Dojazdowej. Jaką funkcję pełnił najdłuższy wąskotorowy tunel kolejowy w Europie?

W Europie kolej wąskotorowa oryginalnie miała pełnić funkcję pomocniczą, przemysłową, jako kolej dojazdowa, polowa, głównie lokalna. Pionierami tego typu kolei były Wielka Brytania oraz Cesarstwo Austro-Węgierskie. Przeworska Kolej Dojazdowa (PKD) powstała właśnie za czasów panowania Austro-Węgier na terenie polskiej Galicji, stąd jej oryginalna nazwa to Schmalspurige Localbahn Przeworsk-Dynow (Wąskotorowa Kolej Lokalna Przeworsk-Dynów).

Bartłomiej_Rychlicki_Tunel_kolejki_wąskotorowej_Szklary_1064.jpg [360.83 KB]

Fot. Bartłomiej Rychlicki, Tunel kolejki wąskotorowej Szklary

 

w_Bartosz_Dubiel_stalagtyty-w_tunelu_kolejowym_w_Szklarach.jpg [321.66 KB]

Fot. Bartosz Dubiel, Stalaktyty w tunelu kolejowym w Szklarach

Otwarta w 1904 roku PKD (dawniej SLPD) służyła do przewożenia ładunków i towarów w postaci płodów rolnych (zwłaszcza buraków do cukrowni „Przeworsk”), drewna, żwiru oraz kamienia. Choć powstała za panowania austro-węgierskiego, prawdziwymi inicjatorami budowy tej kolei byli polscy arystokraci, czyli hrabia Roman Scypio del Campo z Łopuszki Wielkiej i hrabia Skrzyński z Bachórza. Podczas jej budowy zastosowano szeroko stosowany w całym Cesarstwie tzw. rozstaw bośniacki (rozstaw szyn, w którym odległość pomiędzy wewnętrznymi powierzchniami główek wynosi 760 mm), z czasem zmieniony na rozstaw 750 mm. Tunel w Szklarach – obecnie jedna z największych atrakcji PKD – oryginalnie był ważnym elementem linii biegnącej z Przeworska do Dynowa. Jego długość, czyli 602 metry, plasuje go na pierwszym miejscu wśród tuneli wąskotorowych w Europie. Kolejną związaną z tymże tunelem ciekawostką są zamykające go wrota. Kiedyś były to wrota drewniane, dziś stalowe.

 

 

Co przyciąga turystów do Przeworskiej Kolei Dojazdowej? Dlaczego należący do niej tunel w Szklarach cieszy się tak dużym zainteresowaniem przez cały rok?

Mimo różnych przeciwności losu, dzięki zaangażowaniu różnych podmiotów Przeworska Kolej Dojazdowa – jedna z najsłynniejszych kolei wąskotorowych – ciągle funkcjonuje, dostarczając turystom niezapomnianych wrażeń. A turystów tych korzysta z usług PKD naprawdę sporo. Tylko w 2019 roku na przejażdżkę nią wybrało się około 15 000 turystów. Nic w tym dziwnego, podziwianie krajobrazów z perspektywy wagonika to nie lada przeżycie. Warto być uważnym, wśród malowniczych widoków można dostrzec różnorodne gatunki ptaków, sarny czy konie.

w_Kornelia_Grabowska_Przeworsk_1767.jpg [239.56 KB]

Fot. Kornelia Grabowska, Przeworska Kolejka Wąskotorowa

 

w_142_Grzegorz_Nycz_-przeworsk-dynów_Jesień_2013.jpg [304.19 KB]

Fot. Grzegorz Nycz, Przeworska Kolejka Wąskotorowa, Przeworsk - Dynów

Sam tunel w Szklarach stanowi odrębną atrakcję turystyczną Podkarpacia. Jego imponująca długość to bez wątpienia bardzo silny magnes przyciągający tysiące turystów, jednak działa on na wyobraźnię nie tylko miłośników kolejki wąskotorowej czy historycznych pasjonatów. Tunel w Szklarach sam w sobie zachwyca wyglądem, tworząc iście filmową scenografię. I właśnie ta jego sceniczność zachęca wielu odwiedzających to miejsce do wykorzystania tunelu jako planu filmowego czy zdjęciowego.

 

Co ciekawe, tunel ten zachwyca nie tylko latem, ale przez cały rok. W lecie jego wnętrze przypomina scenografię dobrego filmu przygodowego, a przejazd przez tunel nasuwa skojarzenia z pamiętną sceną z „Indiany Jonesa”. A zimą? Zimą tunel kolejki wąskotorowej w Szklarach zmienia się w baśniową, lodową jaskinię. Ściekająca po jego ścianach woda zamarza, tworząc wyjątkowe, lodowe nawisy. Między innymi one sprawiają, że zimą w tunelu w Szklarach można spotkać zarówno profesjonalnych fotografów, jak i amatorów próbujących uchwycić i utrwalić niezwykłość tego miejsca.

 

Więcej o kolejce piszemy tutaj.

 

 JAK DOJECHAĆ

 

 

 

 

 

Podkarpackie_tag_RGB.png [49.35 KB]

Publikacja finansowana ze środków Województwa Podkarpackiego w ramach realizacji zadania publicznego pn. Podkarpacka Platforma turystyczna II