Wielkie Oczy

POCZĄTKI WIELKICH OCZU NA ROZTOCZU

Atrakcje turystyczne Roztocze to także małe, ale niezwykłe wsie. A historia tej opisywanej, rozpoczyna się w XVI w., za sprawą założycieli – Miękickich. Niewiele jednak wiadomo o tym okresie. Pewne jest natomiast to, że później dobra te przechodzą z rąk do rąk znanych rodzin. Szczególnie sprzyjający rozwojowi był przełom XVII i XVIII w. Właścicielem był wtedy Andrzej Modrzewski. Za jego sprawą powstał klasztor, sprowadzeni zostali dominikanie, a osada zyskała prawa miejskie. Zezwolono wtedy na targi i jarmarki, a centralne miejsce zajął tętniący życiem rynek.

 Jednak zarazy i wojny przyczyniły się do upadku. W czasie walk spalony został centralny plac miasta, wtedy z krajobrazu miasta na zawsze zniknął ratusz. Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej, Wielkie Oczy utraciły prawa miejskie. Później, ze względu na położenie na uboczu i wyludnienie wieś rozwijała się powoli.

ARCHITEKTURA SAKRALNA  ATRAKCJAMI ROZTOCZA

Wielkie Oczy stały się kiedyś domem dla wyznawców trzech różnych religii. Choć niektórych mieszkańców już dawno nie ma, pozostawili oni po sobie ślad. To właśnie tutaj, tuż obok siebie stoją cerkiew, kościół oraz synagoga. Trzy niezwykłe obiekty, których losy były różne, dziś łączy jedno. Wszystkie stały się atrakcjami turystycznymi Roztocza.

Najbardziej unikalna jest cerkiew pw. św. Mikołaja Cudotwórcy z 1924 r. o jedynej w Polsce konstrukcji szkieletowej. Jej ściany wykonane są z tzw.: „pruskiego muru”, co jest kolejnym powodem jej wyjątkowości. Taki rodzaj ścian stosowany był co prawda w naszym kraju, jednak na Śląsku i Pomorzu, a na Roztoczu był nikomu nie znany. Atrakcja Roztocza znajdująca się na Szlaku Architektury Drewnianej jest obecnie nieużytkowana.

Synagoga w Wielkich Oczach, fot. Krystian Kłysewicz

Z dwóch istniejących synagog, zachowała się tylko jedna. Po wojnie pełniła funkcję magazynu, a po renowacji, została zaadaptowana na siedzibę biblioteki. W jej wnętrzach znalazło się także miejsce na kilka pamiątek z czasów, gdy Żydzi mieszkali jeszcze w Wielkich Oczach. Mała wystawa stanowi dziś jedną z atrakcji turystycznych Roztocza. Warto dodać, że na Roztoczu zachowały się tylko 3 synagogi! A jedna z nich, właśnie tutaj.

 

Trzeci sakralny obiekt to Sanktuarium pw. Niepokalanego Poczęcia NMP. Powstało ono wraz z budynkami klasztornymi jeszcze w XVII wieku. We wnętrzach XVII-wieczny obraz MB Pocieszycielki Strapionych, uznawany za pierwszą kopię wizerunku MB Częstochowskiej. Zwiedzając zabytek, warto przyjrzeć się dokładnie ścianom zewnętrznym. Tkwi w nich bowiem pocisk artyleryjski z czasów I wojny światowej

 

.

ATRAKCJE TURYSTYCZNE ROZTOCZA W WIELKICH OCZACH

Wśród ciekawych miejsc na Roztoczu, znajdujących się w Wielkich Oczach, wymienić warto także dawny dwór z XVII w. Murowany obiekt kiedyś pełnił funkcję obronną. Do dziś zachowały się fragmenty fortyfikacji. Obecnie dwór pełni funkcję Urzędu Gminy. Wcześniej, mieścił się tutaj między innymi młyn i gorzelnia.

O dawniej istniejącym tutaj mieście, świadczy niewielki plac w centrum wsi. To teren dawnego rynku miejskiego, który dziś zdobią zielone nasadzenia. W miejscu, gdzie prawdopodobnie był ratusz, dziś stoi pomnik poświęcony ofiarom II wojny światowej.

Na krótki, ale niezwykle przyjemny spacer można się wybrać alejką spacerową. Zlokalizowana jest ona pomiędzy kościołem a Domem Pomocy Społecznej. Oprócz roślinności są także elementy małej architektury, np., ławki, altana, miejsce na rowery. 

ODKRYJ ROZTOCZE ROWEREM

Wszyscy zainteresowani turystyką rowerową, mogą odkryć tą część podkarpacia dzięki szlakowi Green Velo. Prowadzi on m.in.: przez Wielki Oczy, a obok szkoły zlokalizowany jest  MOR (Miejsce Obsługi Rowerzystów). Dzięki niemu można poznać wiele atrakcji turystycznych  Roztocza, podczas wycieczek rowerowych. 

Film promocyjny:

Audioprzewodnik:

Warto zobaczyć w okolicy:

Zespół dawnej greckokatolickiej cerkwi w Opace

Dawna cerkiew w Szczutkowie

Dawna cerkiew w Łukawcu

Dawny kościół w Łukawcu

Dawna cerkiew w Wielkich Oczach

• Dwór obronny z XVII w.
• Zespół klasztorny z kościołem Niepokalanego Poczęcia NMP z XVIII w.
• Synagoga z Izbą Pamięci
• Zabytkowy kirkut (XVII/XVIII w.)
• Cerkiew greckokatolicka św. Mikołaja Cudotwórcy

Zdjęcie główne: Krystian Kłysewicz