Ropa naftowa – czarne złoto – znana była już w starożytności. Olej skalny wykorzystywany był przez ludzi do różnorakich celów. Jednak na skalę przemysłową ropę zaczętego wydobywać po raz pierwszy w Polsce w XIX w. – właśnie w Beskidzie Niskim. Zapraszamy do odwiedzenia miejsc, które przypominają tę – nie aż tak zamierzchłą – historię oraz jej twórców
W pewnym oddaleniu od zabudowy wsi Bóbrka znajduje się Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza. To właśnie tutaj w XIX w. rozpoczęła się kariera ropy naftowej. Tu narodził się przemysł będący dziś jednym z ważniejszych w świecie. W 1854 r., dzięki współpracy Karola Klobassy Zrenckiego, Tytusa Trzecieskiego i Ignacego Łukasiewicza w lesie bóbrzeckim rozpoczęto prace górnicze i założono pierwsze kopalnie czarnego złota. Wiele lat później, w celu podkreślenia znaczenia bóbrzeckiej kopalni, która przez wiele lat była wzorcem dla podobnych przedsiębiorstw, powstała placówka muzealna, chroniąca zabytkowe budowle, urządzenia i narzędzia, dbająca o pamięć o tym, jak ważna jest rola Polaków w kształtowaniu historii światowego przemysłu naftowego.
W 2018 r. teren kopalni w Bóbrce – miejsce nieprzerwanego wydobycia ropy naftowej w celach przemysłowych od 1854 r. – został uznany za Pomnik Historii i wszedł do kanonu najważniejszych polskich zabytków.
Najcenniejszymi, a zarazem najbardziej niezwykłymi zabytkami Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego są XIX-wieczne kopanki ropne: „Franek” i „Janina”. Studnie te, pomimo upływu wielu lat, nadal są aktywne, a zaglądając do ich wnętrza, możemy zobaczyć wzburzone lustro ropy. W Bóbrce możemy zapoznać się z metodami wydobycia ropy naftowej oraz zobaczyć, poczuć, a nawet dotknąć prawdziwego czarnego złota – ropy naftowej.
Zwiedzanie Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego w Bóbrce
Zainspirowanym historią przemysłu naftowego turystom polecamy wędrówkę śladami Ignacego Łukasiewicza. Chociaż po dawnej rafinerii w Chorkówce, którą przez wiele lat prowadził i gdzie trafiała do oczyszczenia ropa naftowa z kopalni w Bóbrce, pozostał jedynie ślad w postaci tablicy pamiątkowej, chociaż nie ma już także dworku Łukasiewiczów w Chorkówce, gdzie toczyło się gwarnie życie ziemiańskie i rozprawy o najistotniejszych kwestiach związanych z przemysłem naftowym – w miejscowościach Beskidu Niskiego wiele jest pamiątek po wynalazcy lampy naftowej. W Krośnie, w pobliżu urzędu miejskiego, stoi pomnik twórcy przemysłu naftowego, a w wśród wystaw Muzeum Podkarpackiego, czołowe miejsce zajmuje ekspozycja historii oświetlenia z przepiękną kolekcją lamp naftowych.
Z kolei w Iwoniczu-Zdroju warto odwiedzić źródełko zwane „Bełkotką” – niegdyś budzące lęk miejscowych, wierzących, że w jego toni uwięziony jest piorun. Niedaleko źródełka natkniemy się na ślady przemysłu naftowego.
Trwałym pomnikiem działalności Ignacego Łukasiewicza i Karola Klobassy Zreneckiego na terenie Beskidu Niskiego jest kościół w Zręcinie, którego nafciarze byli fundatorami. W cieniu wieży zręcińskiego kościoła rozpościera się cmentarz. Nieopodal siebie spoczywają szczątki Ignacego Łukasiewicza i Karola Klobassy. Pionierzy przemysłu naftowego, przyjaciele i wspólnicy znaleźli miejsce wiecznego spokoju wśród starodrzewia zręcińskiej nekropoli. Ignacy został pochowany wraz z małżonką Honoratą, która wiele dobra uczyniła dla społeczności chorkowieckiej. To z jej inicjatywy powstawały szkoły dla dzieci włościańskich, między innymi sławna szkoła koronkarska. Trzeci z twórców przemysłu naftowego – Tytus Trzecieski został pochowany na cmentarzu w Jedliczu. Stamtąd już niedaleko do Polanki, dziś dzielnicy Krosna, gdzie w pięknym stylu został odrestaurowany pałacyk Trzecieskich.
INFORMACJE PRAKTYCZNE
Fundacja Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza
Bóbrka, ul. Kopalniana 35, Chorkówka 38-458
tel. +48 13 43 33 478
e-mail: muzeum@bobrka.pl
Zwiedzanie Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego w Bóbrce
Muzeum Podkarpackie w Krośnie
ul. Józefa Piłsudskiego 16, 38-400 Krosno
tel. +48 13 432 13 76
e-mail: muzeum@muzeum.krosno.pl
PRZECZYTAJ WIĘCEJ O MUZEUM PODKARPACKIm W KROŚNIE
Iwonicz-Zdrój
Ścieżka spacerowa „Do źródła Bełkotka” (oznaczenie – niebiesko-białe kwadraty)
obelisk poświęcony pamięci Karola Załuskiego (fundatora Zakładu Zdrojowego w Iwoniczu)
Przeczytaj więcej o Iwoniczu-Zdroju
Pałac Trzecieskich
Pałac Polanka Hotel Restauracja & Spa****
ul. Popiełuszki 103, 38-400 Krosno
tel. +48 13 492 44 55