NAJWIĘKSZE PRZEDSIĘWZIĘCIE POWOJENNEJ POLSKI – CENTRALNY OKRĘG PRZEMYSŁOWY

Strona główna
TOP Doliny Sanu i Wisły
NAJWIĘKSZE PRZEDSIĘWZIĘCIE POWOJENNEJ POLSKI – CENTRALNY OKRĘG PRZEMYSŁOWY

Jeśli pierwszy raz zawitasz w rejony Doliny Sanu i Wisły, paradoksem może wydawać Ci się, że wśród enklawy przyrody ulokowano Centralny Okręg Przemysłowy. COP budowany w latach 1936–1939 miał wpływ na rozwój województwa podkarpackiego, a jego ślady widoczne są do dzisiaj.

Hołdem dla tego pionierskiego przedsięwzięcia jest Szlak Centralnego Okręgu Przemysłowego, który częściowo ulokowany jest w Dolinie Sanu i Wisły

fot. Andrzej Tomczyk

Znajdziecie na nim budynki fabryczne i mieszkalne, które zapraszają do poznania ich industrialnej historii będącej inspiracją dla architektury modernizmu. Modernizm i architektura? Więcej o nich dowiecie się ze strony Szlaku Centralnego Okręgu Przemysłowego:

CENTRALNY OKRĘG PRZEMYSŁOWY

Muzeum Centralnego Okręgu Przemysłowego

Badając temat COP i modernizmu, trzeba zacząć od punktu obowiązkowego – tzw. must visit, czyli w tym przypadku Muzeum Centralnego Okręgu Przemysłowego. Chociaż sam budynek wzniesiono w latach 50. XX w., wpisuje się on w nurt modernistycznej architektury lat 30. Sercem Muzeum Centralnego Okręgu Przemysłowego jest wystawa stała pn. „Centralny Okręg Przemysłowy. Narodziny innowacyjnego przemysłu w Polsce”. Odwiedziny w muzeum to fascynująca podróż po industrialnym dziedzictwie COP-u, meandrach gospodarczej i przemysłowej historii oraz opowieść o ludziach, którzy stworzyli fundamenty jednego z największych cudów gospodarczych w dziejach Polski.

Na ekspozycjach znajduje się niemal 800 zabytków. Muzeum gwarantuje niezapomnianą zabawę dla dzieci i dorosłych. Można tu m.in. zmienić koło w samochodzie czy pobawić się w młodego redaktora, architekta, strażaka lub chemika. Każdy gość Muzeum COP może również poczuć frajdę z latania samolotem dzięki symulatorowi z okularami VR, przebrać się w strój hutnika albo zobaczyć od środka piec martenowski. Zaaranżowana została również przedwojenna uliczka, z której możemy wejść do pomieszczeń mieszkalnych i usługowych.

Obok wystawy stałej w Muzeum COP znajdują się również wystawy czasowe oraz przestrzeń zorganizowana z myślą o najmłodszych – wystawa dla dzieci „Miasto” – oraz pokój zagadek pn. „Zgaszona gwiazda COP-u – okupacja”.

fot. Andrzej Tomczyk (3).webp [788.60 KB]

Muzeum Centralnego Okręgu Przemysłowego fot. Andrzej Tomczyk

Kopalnia siarki „Machów”

30 minut jazdy samochodem ze Stalowej Woli i jesteśmy w Tarnobrzegu. Miasto obszarowo i tematycznie nawiązuje do dziedzictwa kopalnianego okresu COP, szczególnie w kontekście działającej tu niegdyś kopalni siarki „Machów”. Miejscem, gdzie dotkniecie prawdziwej siarki i poznacie tajniki jej wykorzystywania, jest Muzeum Polskiego Przemysłu Siarkowego w Tarnobrzegu. Funkcjonuje ono w zabytkowym budynku dawnego spichlerza, pochodzącego z 1843 r., jedynego zachowanego reliktu zabudowy folwarku Tarnowskich „Wymysłów”. Muzeum Polskiego Przemysłu Siarkowego jest jedyną w Polsce placówką dokumentującą historię polskiego górnictwa siarkowego, istniejącego w naszym kraju od początków XV w. Gromadzi pamiątki po górnictwie i przemyśle siarkowym oraz ludziach, którzy pracowali w zakładach górniczych funkcjonujących w latach 1953–2002. Uzupełnieniem wystaw jest niewielki skansen górniczy znajdujący się w otoczeniu muzeum, w którym obejrzeć można fragmenty wielkich maszyn i urządzeń stosowanych w XX w. w odkrywkowych i otworowych kopalniach siarki.