„I jak się Panu podoba?” Tymi słowami zwrócił się Hirsch Lifschütz w słuchowisku LIBE do Tadeusza Prota, który odparł: „Robi wrażenie”. Mowa tu o należącej do Lifschütza wytwórni alkoholi wysokojakościowych „Alko” w Rzeszowie.
Rzeszów nazywany na przełomie XIX i XX w. Mojżeszowem kryje wiele atrakcji i miejsc związanych z bogatą historią zamieszkujących dawniej miasto Żydów. Jednym z nich jest znajdująca się w centrum Rzeszowa destylarnia Hirscha. W latach 20. XX w. w kamienicy przy Rynku (nr 25) mieściła się manufaktura, w której powstawały wyborne likiery, rosolisy czy wysokiej klasy koniaki. Nieopodal Rynku, na rogu obecnej ul. Kościuszki i ul. Słowackiego, znajdowało się miejsce znane każdemu rozrywkowemu rzeszowianinowi – hotel z jedyną w mieście salą balową zwany Luftmaszyną („dmuchawą”).
Na trasie „Dziedzictwo Rzeszowskich Żydów” znajdziecie wiele innych miejsc, które pozwolą Wam odkryć zapomnianą przeszłość. Przy pomocy przeznaczonego do samodzielnego zwiedzania SPACEROWNIKA RZESZOWSKIEGO udacie się w podróż w czasie i przestrzeni do miejsc skrywających niezwykłe historie ludzi i zdarzeń. Dowiecie się także, gdzie dawniej mieściła się religijna szkoła dla żydowskich chłopców – Talmud Tora oraz gdzie urzędowali przedstawiciele zarządu żydowskiej gminy – kahału. I dlaczego w Rzeszowie można podziwiać atrakcję jaką jest mural Freda Zinnemanna?
By poczuć z kolei chasydzki, mistyczny klimat przystankiem waszej podróży musi być znajdujący się nieopodal Rzeszowa Łańcut. Choć miasto znane jest przede wszystkim z magnackiej rezydencji – Muzeum – Zamku w Łańcucie – znajdują się tu też relikty dawnego chasydzkiego życia. W unikatowej, barokowej synagodze, w Sali Lubelskiej, mieszkał i studiował Torę – nazywany łańcuckim świętym – cadyk Jaakow Icchak Horowitz. „Święty” miał zdolność odczytywania tego, co działo się w odległym miejscu i czasie. W części sakralnej świątyni na uwagę zasługuje wyjątkowa w skali Europy architektoniczna bima. Jednak nie tylko jej architektoniczna funkcja sprawia, że synagoga w Łańcucie jest unikatowa. Jeśli dobrze się przyjrzycie, wśród kolorowych malowideł znajdziecie zabronione w żydowskiej sztuce sakralnej ludzkie wizerunki. Jak twórca przedstawił postaci Adama i Ewy czy Kaina i Abla przyjedźcie do Łańcuta i dowiedzcie się sami.
Mówiąc o polskich Żydach, nie można nie wspomnieć o Shoah (holokauście) oraz o próbie przetrwania, jaką musieli podjąć podkarpaccy Żydzi w czasach nazistowskiej okupacji. Ten temat przybliży Wam Muzeum Ulmów w Markowej, gdzie dowiecie się, w jaki sposób mieszkańcy Podkarpacia i całej Polski starali się ratować swoich sąsiadów od niechybnej śmierci.
INFORMACJE PRAKTYCZNE
SPACEROWNIK RZESZOWSKI „DZIEDZICTWO RZESZOWSKICH ŻYDÓW”
SYNAGOGA W ŁAŃCUCIE
Godziny otwarcia
sezon letni (1 maja-30 września)
poniedziałek: nieczynne
wtorek – sobota: 12.00-17.00
niedziela: 14.00-17.00
Osoby zainteresowane modlitwą w synagodze lub zwiedzaniem poza sezonem i godzinami otwarcia powinny wcześniej skontaktować się z opiekunem obiektu.
Dane teleadresowe
plac Sobieskiego 16,
37-100 Łańcut
tel. 601 176 351
MUZEUM ULMÓW W MARKOWEJ
Godziny otwarcia
sezon zimowy (listopad-marzec):
poniedziałek: nieczynne
wtorek – niedziela: 10:00 – 16:00
sezon letni (kwiecień – październik):
poniedziałek: nieczynne
wtorek – niedziela: 10:00 – 18:00
OSTATNIE WEJŚCIE – 45 MIN. PRZED ZAMKNIĘCIEM WYSTAWY
Dane teleadresowe
Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej
Markowa 1487
37-120 Markowa
tel. 17 224 10 15; + 48 17 225 47 75
email: sekretariat@muzeumulmow.pl