Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej

Muzeum Kultury Ludowej na niemal 30 hektarach eksponuje ponad 100 zabytkowych obiektów architektury drewnianej.  Tworzą one malowniczy obraz dawnej wsi z przełomu XIX i XX w. Znajdują się w naturalnym pejzażu sadów, pól uprawnych i stawów, otoczone nadrzeczną zielenią i lasem.

Do najstarszych obiektów należą m.in.: dwór z Brzezin z 1753 r., spichlerz dworski z Bidzin z 1784 r., chałupa z Markowej z 1804 r. i kościół z Rzochowa postawiony w 1843 r. Niezwykłą, unikatową w skali kraju ekspozycją jest leśnictwo z leśniczówką, wyłuszczarnią szyszek, suszarnią runa leśnego oraz trakiem. Budynki przedstawione zostały w ich naturalnych relacjach i środowisku podobnym do tego, które im kiedyś towarzyszyło. Poszczególne obiekty zestawione są w zagrody według układu siedliska, gdzie powstały, zagrody zaś odtwarzają układy przestrzenne tradycyjnej zabudowy wsi. Znajdują się w naturalnym pejzażu przydomowych ogródków, sadów i pasiek, pól uprawnych, łąk i pastwisk, stawów, otoczone nadrzeczną zielenią i lasem. W niektórych obejściach hodowane są zwierzęta. Dopełnieniem ekspozycji są pokazy prac gospodarskich i polowych oraz tradycyjnych rzemiosł.

Większość wnętrz mieszkalnych i gospodarczych urządzonych jest sprzętami właściwymi dla danego miejsca i czasu, które jednocześnie opowiadają o codziennych zajęciach domowych.  Np. w chałupie Kielarów z Markowej zaaranżowane jest pieczenie chleba, pracę rzeźbiarza i lutnika pokazano w chałupie z Jeziórka, szewca – w chałupie z Żołyni Dolnej, tkacza – w chałupie z Woli Zarczyckiej, zabawkarza – w chałupie z Brzózy Stadnickiej, a przygotowania do wigilii zaaranżowano w chałupie Szylarów z Markowej. Zobrazowaniem życia społecznego dawnej wsi jest urządzone w chałupie z Budziwoja mieszkanie działacza i polityka ludowego Jana Sobka z Handzlówki.

Muzeum Kultury Ludowej posiada bogatą kolekcję zabytków ruchomych: kolekcję strojów ludowych, wyrobów fajansowych i miedzianych, oleodruków, rzeźby ludowej, malarstwa polskiego, a także mebli, w szczególności słynnych mebli kolbuszowskich.

Muzeum organizuje spotkania, pokazy, koncerty, potańcówki  i warsztaty z twórcami ludowymi, zaznajamiając turystów z ginącym rzemiosłem, muzyką czy kuchnią regionalną.

Interesująca jest historia koegzystencji chrześcijan i Żydów w Kolbuszowej. Pierwsi Żydzi osiedlali się tutaj w XVII w. Trudnili się wówczas handlem, rzemiosłem i wyszynkiem. W 1736 r. istniał już kahał z bóżnicą i mykwą, później powstały szkoła i szpital. W połowie XVIII w. Żydzi stanowili połowę mieszkańców miasta.

Stałymi punktami w skansenowskim kalendarzu są Prezentacje Twórczości Ludowej Lasowiaków i Rzeszowiaków, Niedziela Palmowa, odpust na św. Marka, Koń, jaki jest…, święto Matki Boskiej Zielnej czy Noc Muzeów.

Przeczytaj więcej o atrakcji na stronie Szlaku Architektury Drewnianej

W 1866 r. miasto przyjęło wyjątkowy herb – z krzyżem greckim, gwiazdą Dawida i splecionymi w uścisku dłońmi. Szczególną ciekawostką miasta wartą zobaczenia jest wylegujący się na rynku mosiężny, realistyczny krokodyl. Turystów intryguje, co ma wspólnego tropikalny gad z Podkarpaciem. Otóż jest to żartobliwe nawiązanie do przepływającej przez miasto rzeki o nazwie Nil

Warto zobaczyć w okolicy Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej:

Park Historyczny Blizna

Obronna wieża mieszkalna z XV w. w Rzemieniu

• Rezerwat „Buczyna w Cyrance”

• Jezioro Maziarnia w Wilczej Woli

• Pałac Szaszkiewiczów w Rzemieniu

Fot. Krystian Kłysewicz