Muzeum Historyczne - Pałac w Dukli

HISTORIA ZESPOŁU PAŁACOWO - PARKOWEGO – JEDNEJ Z ATRAKCJI BESKIDU NISKIEGO

Ulokowany wśród zieleni i gór Beskidu Niskiego pałac, swoją historią sięga XVI wieku. Do jego budowy przyczynił się Jan Jordan. Wieki mijały, a pałac zmieniał oblicze, by za sprawą Franciszka Bernarda Mniszcha przeobrazić się w obiekt, w stylu włoskiego "palazzo in fortezza”. Następnie, Jerzy August Wandalin Mniszech dodał mu splendoru, rozbudowując go i otaczając przepięknym parkiem, wzorowanym na francuskich ogrodach. W tamtym czasie Pałac w Dukli był jedną z piękniejszych rezydencji nie tylko w Beskidzie Niskim, ale w całym kraju. Wnętrze pełne były dzieł sztuki, funkcjonował teatr dworski. Architektura obiektu zachwycała. Przez kolejne lata zmieniał właścicieli – od Ossolińskich przez Stadnickich, Męcińskich aż po Tarnowskich. W wyniku II wojny światowej i licznych ciężkich wojen, jakie toczyły się w Beskidzie Niskim, zniszczone dobra dukielskie zostały skonfiskowane prawowitym właścicielom. Mimo wielu prób odzyskania zabytku, udało się to dopiero w 2012 roku.

ROZWÓJ MUZEUM HISTORYCZNEGO W KRAINIE BESKID NISKI

Działalność Muzeum w Dukli zastała zapoczątkowana w 1964 roku, wystawą z okazji 20-lecia bitwy dukielskiej, prezentującą operację Karpacko-Dukielską, czyli bitwę toczącą się na ziemiach Beskidu Niskiego. Jej pomysłodawcami byli działacze PTTK z Krosna, Rzeszowa oraz Dukli. To również oni, wyszli z inicjatywą, aby muzeum miało swoją siedzibę w pałacu Mniszchów. W tym celu, podjęto się remontu zniszczonego zabytku. Z jednego pokoju w 1968 roku, muzeum rozrosło się do trzech. W 1972 roku zmieniło nazwę na Muzeum Braterstwa Broni. Już trzy lata później instytucja muzealna Beskidu Niskiego, powiększyła się o nowe budynki oraz część parku. Po ich wyremontowaniu zwiększyła się przestrzeń ekspozycyjna. Po wielu zmianach i przeobrażeniach w roku 1991 zmieniono nazwę na Muzeum Historyczne – Pałac w Dukli. W roku 2012, po odzyskaniu przez Tarnowskich zabytku, muzeum stało się jego dzierżawcą, prowadząc nadal swoją działalność i opowiadając dalej historię bitew, które toczyły się w Beskidzie Niskim.   

CO CZEKA NA ZWIEDZAJĄCYCH WE WNĘTRZACH TEJ ATRAKCJI BESKIDU NISKIEGO

W murach pałacu czeka na wszystkich zwiedzających niezwykła podróż w czasie. Wizyta tutaj pozwoli przenieś się do epoki, kiedy znajdująca się na ziemiach Beskidu Niskiego rezydencja, należała do rodziny Mniszchów. Wchodząc tu, można poczuć się jak w gościnie u arystokratycznej rodziny. W dwóch pomieszczeniach tego zabytku, zgromadzono oryginalne umeblowanie. Stworzoną tu bibliotekę wypełniają dzieła pochodzące z pałacowego zbioru. Całości dopełniają ocalałe elementy wystroju, takie jak zegary, szkło, dywany czy zastawa stołowa. Nie zabrakło również dawnych fotografii, pocztówek z krajobrazem Dukli czy dokumentów, które przybliżą długą i bogatą historię miasta.

Druga część wystawy przenosi zwiedzających na pola bitew w Beskidzie Niskim. Prezentowane tu zbiory opowiadają historię i przebieg operacji karpackiej oraz gorlickiej, które odbywały się w latach 1914 -1915. Część wystawy to opowieść o Operacji Karpacko-Dukielskiej, największej polskiej bitwie górskiej II wojny światowej. Broń i wyposażenie żołnierzy używane w czasie walk w Karpatach stanowią większość eksponatów. Spora ich część to przedmioty znaleziona na polach bitwy w Beskidzie Niskim.

Na zewnątrz, przed pałacem, czeka imponująca kolekcja broni ciężkiej. Zaprezentowano tutaj różne rodzaje broni od haubic, armat przeciwlotniczych, armat polowych po wyrzutnie rakiet. Nie tylko miłośnicy historii, którzy przemierzają Beskid Niski, powinni odwiedzić to miejsce. Warty uwagi jest także park przypałacowy. Panujące w nim cisza i spokój zachęcają do spacerów.

DUKLA W BESKIDZIE NISKIM – CO JESZCZE WARTO ZOBACZYĆ

W XIV-wieczne miasto przyciągnie z pewnością miłośników architektury sakralnej. Wyróżniają się tutaj rokokowy kościół św. Marii Magdaleny oraz kościół i klasztor Bernardynów – Sanktuarium św. Jana z Dukli. To niewielkie miasteczko w Beskidzie Niskim może pochwalić się także dobrze zachowanym układem urbanistycznym. Chodzi tu przede wszystkim o rynek wraz z neogotyckim ratuszem i kamieniczkami. Od południa miasto otaczają zieleń i góry, dając znak, że dzika przyroda Beskidu Niskiego jest tu na wyciągnięcie ręki. Najpopularniejszym celem jest Góra Cergowa, skąd z wieży widokowej rozciąga się zapierający dech w piersiach krajobraz Beskidu Niskiego. Z Dukli można dotrzeć tam żółtym szlakiem (4,5 km w jedną stronę), mijając przy okazji słynną Złotą Studzienkę. Powstała ona w miejscu, gdzie zgodnie z legendą, swoje pustelnicze życie miał rozpocząć św. Jan z Dukli. Tą samą trasę można skrócić o dwa kilometry, wystarczyć podjechać samochodem do przysiółka Ciułówka (tam znajduje się parking). Kolejnym śladem po świętym pochodzącym z Beskidu Niskiego jest Pustelnia św. Jana z Dulki w Trzcinicy. Dukla to połączenie historii, architektury i dzikiej przyrody.

Przeczytaj więcej o atrakcji na stronie Karpackiego Szlaku Ogrodów i Domów Historycznych

PRZECZYTAJ WIĘCEJ O TURYSTYCE HISTORYCZNEJ I MILITARIACH W BESKIDZIE NISKIM

Warto zobaczyć w okolicy:

Uzdrowisko w Iwoniczu-Zdroju

Muzeum Przemysłu Naftowego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce

Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu

Muzeum Podkarpackie w Krośnie

Muzeum Rzemiosła w Krośnie

Prywatne Muzeum Podkarpackich Pól Bitewnych w Krośnie

• Kościół i klasztor oo. Bernardynów w Dukli

• Ratusz z przełomu XVII/XVIII w. w Dukli

• Rezerwaty florystyczne „Cisy w Nowej Wsi” oraz „Rezerwat Tysiąclecia na Cergowej Górze”

• Kościół oo. Franciszkanów z kaplicą Oświęcimów w Krośnie

Fot. Krzysztof Zajączkowski