Bieszczadzkie Centrum Dziedzictwa Kulturowego FANTO

HISTORIA RAFINERII W BIESZCZADACH

W XIX wieku w Bieszczadach działały już dobrze prosperujące kopalnie ropy naftowej. Zapewne dlatego to tu, wśród zieleni i gór, Karol Perutz zbudował rafinerię w roku 1882. To początek niezwykłej historii, pełnej przejęć i wojennych zawieruch. Rafineria zmieniała właścicieli – Rachmiel Endzweig, Mojżesz Hermann Riech, a potem Galicyjskie Górnicze Towarzystwo Naftowe – jej produkty docierały do sklepów całego zaboru austriackiego.  I wojna światowa brutalnie przerwała rozwój tego przedsiębiorstwa w Bieszczadach, a krajobraz rafinerii zmienił się, przez chwilę funkcjonował w niej szpital polowy. Po wojnie, firma „Fanto” – europejski potentat – przejęła zakład. Jednak po śmierci założyciela, Dawida Fanty, część jego dziedzictwa została sprzedana, w tym także rafineria w Bieszczadach. Potem przyszła kolejna zmiana właścicieli, następnie Wielki Kryzys i okupacja najpierw sowiecka a potem niemiecka, a na koniec wywóz sprzętu z Bieszczadów do ZSRR. Po wojnie, nie powrócono już do naftowego dziedzictwa, a w budynkach rafinerii na długo zagościły cisza i spokój.

FANTO W BIESZCZADACH – CO CZEKA NA ZWIEDZAJĄCYCH

Zanurz się w sercu Bieszczadów w Centrum Dziedzictwa Kulturowego FANTO – miejscu, gdzie historia ożywa, a dzika przyroda zachwyca.  Zwiedzający mogą tu podziwiać bogactwo fauny i flory regionu oraz jego dziedzictwo za sprawą interaktywnych wystaw. Dzięki okularom VR i interaktywnym stołom multimedialnym w FANTO przeżyjesz wirtualną wyprawę, która przeniesie Cię w sam środek ciekawych zabytków i natury w Bieszczadach.

Ale to nie wszystko! Odkryjesz tu fascynującą historię tego regionu Bieszczadów – od dawnych osad Bojków po współczesność. Spotkasz się twarzą w twarz z mieszkańcami Bieszczadów dzięki niesamowitym projekcjom hologramów 3D. Oś czasu wyświetlana na ogromnej ścianie multimedialnej pozwoli prześledzić niezwykły rozwój tego zakątka Podkarpacia.

Jednak największe wrażenie w całej dawnej rafinerii robi sala immersyjna. Jest ona jedną z najnowocześniejszych przestrzeni tego typu nie tyko w Bieszczadach, ale w tej części naszego kontynentu. Prezentowany w niej około 15 minutowy pokaz, to przeniesienie do świata bieszczadzkiej dzikiej przyrody, wielokulturowości i tradycji. Generowany tutaj obraz prezentowany jest na każdej ścianie Sali, w tym na podłodze i suficie. Sprawia to, że turysta dosłownie może się zanurzyć w magicznym świecie Bieszczadów.

ATRAKCJE W BIESZCZADACH – PROPOZYCJE W USTRZYKACH DOLNYCH I OKOLICY

Zieleń i góry to znaki rozpoznawcze Ustrzyk Dolnych. Malownicza miejscowość w Bieszczadach, zagubiona wśród szumiących lasów i majestatycznych gór, kusi ciszą i spokojem.  Nie brak tu również ciekawych atrakcji i zabytków, które są świetną alternatywną dla aktywności na świeżym powietrzu. Wybierz się do Muzeum Młynarstwa i Wsi lub Muzeum Przyrodniczego Bieszczadzkiego Parku Narodowego (BdPN). Oba miejsca sprawdzą się także, jako atrakcja dla dzieci. Ciekawe atrakcje w Bieszczadach niedaleko Ustrzyk Dolnych to także Bieszczadzkie Drezyny Rowerowe czy Bieszczadzka Szkoła Rzemiosła. Miłośnicy sportów zimowych z pewnością znajdą coś dla siebie. W samych Ustrzykach Dolnych działają trzy wyciągi narciarskie, w tej części Bieszczad można skorzystać też z tras biegowych. Warte uwagi atrakcje Bieszczad znajdują się także w pobliskiej Solinie, przede wszystkim Kolej gondolowa i Park Rozrywki Tajemnicza Solina.  Wielbiciele architektury sakralnej powinny zobaczyć Sanktuarium MB Bieszczadzkiej czy Cerkiew św. Michała Archanioła. Ustrzyk Dolne i okolice – to gwarancja niezapomnianych chwil, niezależnie od pory roku.

SZLAKI W BIESZCZADACH

Okolice Ustrzyk Dolnych to świetne miejsce dla miłośników wędrowania. Tu, w zimowej stolicy Bieszczad, rozpoczyna się wiele szlaków. Są one idealną propozycją dla tych, którzy lubią oprócz podziwiania pięknych krajobrazów, doświadczyć trochę ciszy i spokoju. I to niezależnie od pory roku. Na niedługą wędrówkę, świetnie sprawdzi się niebieski szlak na Kamienną Lawortę. Wybierz jeden szlak na górę, a inny na dół, by odkryć nowe perspektywy.  Większość propozycji, to krótkie około 3 kilometrowe propozycje. Dłuższy dystans? Czerwony szlak na Wielkiego Króla to 12-kilometrowa pętla, podczas której zdobędziesz również Małego Króla oraz Kamienną Lawortę i będziesz mógł cieszyć się dziką przyrodą Bieszczad. Po drugiej stronie Ustrzyk Dolnych, niebieski szlak zaprowadzi Cię na szczyt Orlika (4 km), a żółty pozwoli na 7-kilometrową wyprawę na Gromadzyń. Jeśli lubisz turystykę pieszą, ciekawym pomysłem może być zdobycie Korony Ustrzyckich Gór. Ciekawe szlaki w Bieszczadach w okolicach Ustrzyk Dolnych? Wycieczka na wieżę widokową na Holicy będzie świetną propozycją.

WARTO ZOBACZYĆ W OKOLICY:

Solina

Jezioro Solińskie

Zapora wodna w Solinie

Kolejka gondolowa nad Soliną

Muzeum Bieszczadzkiego Parku Narodowego w Ustrzykach Dolnych

Muzeum Młynarstwa i Wsi w Ustrzykach Dolnych

Ustrzyki Dolne

Cerkiew greckokatolicka w Żłobku

Zespół cerkiewny w Rabem

Cerkiew greckokatolicka w Hoszowie

Cerkiew greckokatolicka w Równi

Dawna greckokatolicka cerkiew w Ustjanowej Górnej

Greckokatolicka cerkiew w Liskowatem

Greckokatolicka cerkiew w Krościenku

Cerkiew greckokatolicka w Łodynie

Szlak Korony Ustrzyckich Gór

Fot.: Radosław Stachyrak