Roztocze

Huta Kryształowa

Huta Kryształowa to osada na granicy polsko-ukraińskiej, która niegdyś słynęła z huty szkła. Dziś, wśród malowniczych krajobrazów, można tu odetchnąć świeżym powietrzem, z dala od zgiełku miasta i cywilizacji.

Przez wieki było to miejsce artystycznej doskonałości, gdzie lokalna huta szkła tworzyła niesamowite kryształowe przedmioty, które zdobiły bogate dwory. Dziś, pozostałości po niej są trudne do odnalezienia. Mimo to, osada wciąż dumnie pozostaje Hutą Kryształową. Każdy kto szuka ciekawych miejsc na roztoczu, powinien odwiedzić właśnie to miejsce

Huta Kryształowa

 

Jak dojechać

Początki Huty Kryształowej

Jednym z przysiółków wsi Sieniawka (co ciekawe, jedynym do dziś istniejącym) była Huta Kryształowa. To właśnie tu w XVIII wieku, Jerzy August Mniszek lub Hetman Sieniawski (źródła nie są jednoznaczne), postanowił założyć hutę, czerpiąc inspirację z renomowanych manufaktur w Poczdamie i Dreźnie. Zatrudnił wybitnych rzemieślników z zagranicy, aby stworzyć prawdziwe arcydzieła szklarskiego rzemiosła. Powstawały tu niezwykłe dzieła, jak eleganckie naczynia stołowe i olśniewające żyrandole. Jednak wraz ze zmianą kolejnych właścicieli ranga produkowanych przedmiotów spadała, a samą hutę zdecydowano przenieść się w okolice Baszni. W taki sposób zakończyła się historia hutnictwa w tym miejscu.

 

 

Zabytki Huty Kryształowej po dawnych właścicielach 

Przed II wojną światową ziemie te były własnością znanego w okolicy rodu Andruszewskich. To właśnie oni wznieśli tu dwór, otoczony urokliwym parkiem. Niestety, zabytek nie dotrwał do dzisiejszych czasów, przetrwały jedynie zaniedbane ruiny. Zachowała się natomiast zabytkowa aleja lipowa, która ciągnie się na długości około 2 km. W 2015 roku Nadleśnictwo Lubaczów postanowiło ożywić ten krajobraz sadząc nowe lipy, które stanowią przedłużenie historycznej alei. Na jej końcu warto się zatrzymać. Stąd można dojrzeć malowniczą miejscowość – Wróblaczyn, leżącą na terenie Ukrainy, a przy użyciu lornetki wypatrzeć tamtejszą cerkiew.

 

Wśród pozostałości Huty Kryształowej, zachował się jeszcze jeden niezwykły zabytek, który stanowi ważną pamiątkę po dawnych czasach - gorzelnia. Ten niepozorny obiekt, wzniesiony w XX wieku, niegdyś odgrywał istotną rolę, jednak z biegiem lat utracił swoje pierwotne przeznaczenie. Co ciekawe, gorzelnia stoi dokładnie na miejscu, gdzie kiedyś działała słynna huta szkła.

 

 

Turystyka rowerowa na Roztoczu

Przez Hutę Kryształową prowadzi fragment Wschodniego szlaku rowerowego Green Velo. Znajduje się tutaj MOR, czyli miejsce obsługi rowerzystów. Właśnie obok niego można skręcić na aleje lipową i dojechać do punktu widokowego. Naprzeciwko z kolei, można zobaczyć pozostałości gorzelni. Do Huty Kryształowej można wyruszyć np. z Horyńca-Zdroju. Trasa rowerowa w tej część Roztocza poprowadzi obok Cerkwi w Radrużu, znajdującej się na Szlaku Architektury Drewnianej (SAD). Taki odcinek liczy około 10 km w jedną stronę. Turystyka rowerowa jest niezwykle popularnym rodzajem aktywnego wypoczynku. Przy okazji wycieczek, możne poznać intersujące zabytki i ciekawe miejsca na Roztoczu.

 

 

Ciekawe miejsca na Roztoczu - propozycja szlaku tematycznego 

Huta Kryształowa leży też na Szlaku Jana III Sobieskiego, który przybliża dziedzictwo tej słynnej postaci. Trasa prowadzi przez około 70 miejscowości na polsko-ukraińskim pograniczu. Cały szlak łącznie liczy 300 km, a podzielony jest na 11 odcinków.

 

 

 

Warto zobaczyć w okolicy Huty Kryształowej:

HORYNIEC-ZDRÓJ

PAŁAC PONIŃSKICH, SANATORIUM BAJKA - HORYNIEC-ZDRÓJ

ZESPÓŁ CERKIEWNY W RADRUŻU

DAWNA CERKIEW W NOWYM BRUŚNIE

KAPLICA LEŚNA W NOWINACH HORYNIECKICH

KRESOWA OSADA W BASZNI DOLNEJ

WODOSPAD W POLANCE HORYNIECKIEJ

OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNE W TYMCACH

STACJA BASZNIA

CENTRUM KULTURALNO EDUKACYJNE PASTORÓWKA

  • Budynek dawnej gorzelni z XX w.
  • Aleja Lipowa

 

 

 

Fot. Tomasz Mielnik